Çin dünyada en fazla elektrikli aracın satıldığı ülke. 2017’de tam elektrikli binek otomobiller, plug-in elektrikli binek otomobiller, elektrikli otobüsler gibi bütün türdeki yeni enerjili araçların satışı 606 bini buldu. 2016’da 351 bin elektrikli araç satıldığını hesaba katarsak artışın ne kadar hızlı olduğunu anlıyoruz. 2018’de satışların 1 milyonu geçmesi bekleniyor.
Çin’den sonra en fazla elektrikli araç satışı Avrupa’da gerçekleşiyor. 2017 rakamı 308 bindi. Avrupa’dan sonra sırayı ABD alıyor. 2017 satışları 200 bindi.
2017’de küresel elektrikli araç satışı 1 milyonu ilk defa geçti. Ülkeler sadece hava kirliliğinden dolayı değil petrol ithalatlarını da azaltmak istediklerinden dolayı da elektrikli arabalara yöneliyor.
Dünya’nın en fazla petrolünü ithal eden Çin için elbette elektrikli arabaların önemi daha stratejik.
Otomotiv endüstrisi Türkiye’nin ihracat şampiyonu. Gelişen teknolojiye ayak uydurulması gerekiyor. Aksi takdirde ülke Çin malı elektrikli arabalarla dolabilir. Bu da Çin ile olan ticaret açığının katlanmasına sebebiyet verecektir.
Çin, bu stratejik hedefine ulaşmak için çeşitli teşviklerde bulunuyor. Örneğin, Şanghay ve Pekin gibi şehirlerde plaka alması çok zor ve pahalı. Fakat elektrikli araba almak istediğinizde bu iş daha ucuz ve kolay oluyor.
Ayrıca, Çin elektrikli arabaların vergisinde %10 vergi indirimi yapıyor.
Çin’in elektrikli araç satışını artırıcı politikaları sadece tüketici endeskli de değil. Emisyon kotasını düşürerek üreticiler daha çevreci otomobiller geliştirmeye zorlanıyor.
Bu tarz politikalarla çok kısa bir zamanda Çin’de elektrik otomobil kullanımı hızla arttı.
Çin’in yeni nesil otomobil üretimindeki başarısı ihracat rakamlarına da yansımaya başladı. 2017’de Çin 373 milyon dolar elektrikli araba ihracatı yaptı. Şuan için ithalatı ihracatından daha fazla. Fakat içpiyasada edindikleri tecrübe ve maddi gelir sonrası yurtdışına daha çok açılmak isteyeceklerdir.
Çin’in şuan için en tutulan elektrikli otomobil markası BYD. Firmanın 2016 satışları 102 bin iken, 2017’de hafif bir artışla 113 bine çıktı.
BYD’nin ardından sırayı BAIC Group alıyor. BAIC’in 2017 satışları 104 bindi.
Bu iki üreticiden sonra gelen firmaların satışları biraz düşük. Yıllık satışı 50 bini geçen yok. Fakat yurtdışından önemli oto üreticileriyle işbirliğine gidenler var.
Örneğin Ford, Zotye ile işbirliğine gideceğini açıklamıştı. Volkswagen ise Jianghuai ile partnerlik kurdu.
2016 Temmuz’da yabancı firmalara yerli ortak olmadan kendilerine ait motorbisiklet ve batarya fabrikası kurmalarına izin verilmişti. 2018’deki Boao forumunda Xi, yabancı firmaların kendi otomobil fabrikalarını açabileceklerini, yerli üreticiyle ortaklık kurma zorunluluğunun kaldırılacağını söyledi. Bununla da kalmayıp ithal otomobillere uygulanan %25 gümrük vergisinin düşürüleceğini ifade etti.
Sözkonusu gelişme yabancı oto üreticilerini elbette çok sevindirdi. Tesla, Çin pazarına girmek istiyordu. Fakat önündeki en büyük engel yerli ortaktı. VW, Ford gibi dünyanın önde gelen otomobil firmaları yerel ortaklıklarını gözden geçirebilirler.
Yabancı oto üreticileri sadece serbest ticaret bölgelerinde tamamen kendilerine ait fabrika kurabilecekler.
Çin İçin Kobaltın Giderek Artan Önemi
Hızla artan elektrikli araç üretimi bazı hammaddelere olan ihtiyacı da artırdı.
Kobalt, özellikle lityum-iyon bataryalarda kullanılıyor. Elektrikli arabalara artan talep kobalt ihtiyacını hızla artırdı.
Yeryüzündeki kobaltın %98’i nikel ve bakırlarda bulunuyor. Dolayısıyla nikel ve bakıra olan talep de kobalt üretimini etkiliyor.
Çin şimdiden kobalt tedariğini sağlamlaştırmaya başladı. Muhtemelen kobalt stoğu yapmaya başladı bile. Kobalt fiyatları yükseliyor. Önümüzdeki yıllarda daha da yükseleceği tahmin edildiği için şimdiden ucuza alıp stoklamakta fayda var.
Kobalt stoğunu sadece ülkeler yapmıyor. Maden üreticileri de bu işin içinde. Kobalt üretiminde zaten büyük oranda tekel oluşmuş durumda. Statista’nın rakamlarına göre 2016’da dünyadaki kobalt üretiminin %45’ini Glencore ve Freeport Cobalt (China Molybdenum 2016’da Freeport Cobalt’ı satın aldı) yaptı. Bloomberg’in iddiasına göre Glencore tek başına dünya üretiminin %65’ini yapıyor. Çince kaynaklardan yaptığımız araştırma Satista’nın verilerini destekliyor. Çince bir yazıda Glencore ve China Molybdenum’un toplam üretimi %40’ı geçiyor denilmiş.
China Molybdenum dünyanın en büyük ikinci kobal üreticisi. Üçüncüsü de Jinchuan adlı bir başka Çinli firma.
Çin, kobalt tedariğini sağlama almak için Glencore ile anlaşma yaptı. Buna göre Glencore yıllık üretiminin üçte birini batarya kimyasalları tedarikçisi Çinli firma GEM’e verecek. GEM’in elindeki kobaltı büyük oranda CALT adındaki batarya üreticisne sattığı biliniyor.
Glencore her yıl ürettiği kobaltın yaklaşık üçte birini stok olarak ayırıyor. Üçte birini Çin’e satacak. Üçte biri ise Apple, VW, Tesla gibi müşterilerine kalacak gibi gözüküyor.
Kobalt stoğu yapan firmalar bununla sınırlı değil. Kanada merkezli Cobalt 27 firması da stok yapanlar arasında. Cobalt 27 dünyanın en büyük özel kobalt stoğu firması. Bloomberg’e göre Çinli otomobil üreticileri kobalt tedariği için firmanın kapısını epey aşındırıyor. Cobalt 27’nin stoğu fiyatlara yukarı yönlü baskı yapıyor.
Çin’in %73 oranında kobaltı Kongo’dan geliyor. %13’ünü kendi üretiyor. Aynı zamanda dünyada üretilen kobaltın yaklaşık %50’sini satın alıyor.
Elektrikli Otomobiller ve Türkiye
Bilindiği gibi Türkiye de elektrikli otomobil yapma yoluna girdi. Petrol ithalatını azaltmak için elektrikli otomobil üretimi çok önemli. Bilindiği üzere Türkiye’nin cari açığının yaklaşık %70’ini enerji ithalatı oluşturuyor. Bu açıdan petrol ithalatını azaltmak Türkiye için çok önemli. Petrol kullanımının azaltılması hava kirliliğiyle mücadele için de önemli bir adım olacaktır.
Türkiye kendi elektrikli otomobilini yapmazsa Çin’den ithal etmeye başlayabilir. Çin bu hızdaki üretim ve satışa devam ederse kısa zamanda fosil yakıtlı araçlara elveda diyecek ve bir dünya markası elektrikli otomobil çıkartacak. İlerleyen yıllarda Ford’u veya Fiat’ı değil BYD’yi SAIC’i veya BAIC’ı konuşacak olabiliriz.
Otomotiv endüstrisi Türkiye’nin ihracat şampiyonu. Gelişen teknolojiye ayak uydurulması gerekiyor. Aksi takdirde ülke Çin malı eelektrikli arabalarla dolabilir. Bu da Çin ile olan ticaret açığının katlanmasına sebebiyet verecektir.
Yerli elektrikli otomobil üretimi oy ütme stratejisine asla dönüşmemeli. Siyasilerin vaatleri lafta kalmamalı. Kısa zamanda da kobalt, bakır, nikel stratejisi oluşturulmalı.
[cite]
[xhshop-btn-gratuity class=”buybutton”]BAĞIŞ[/xhshop-btn-gratuity]
